Ontslag wegens verslaving aan alcohol of drugs

Onder de huidige Wet werk en zekerheid (Wwz) is het behoorlijk lastig om ontslagen te worden, zelfs als je gedrag wordt beïnvloed door een alcohol- of drugsverslaving. Dit heeft grotendeels te maken met de rol die het opzegverbod op dit moment in ontbindingsprocedures speelt. Uit de jurisprudentie vanaf de invoering van de Wwz in 2015, blijkt dat rechters hier streng op toetsten.

Drugs en/of alcohol op de werkvloer

Het moge duidelijk zijn dat misbruik van alcohol of drugs tot vervelende kan situaties leiden op de werkvloer. Ik adviseer dan ook om dit te voorkomen. Naast de slechte uitstraling die het heeft bij klanten en je collega’s, kan het misbruik leiden tot onveilige situaties, verminderd functioneren en/of veelvuldig en langdurig ziekteverzuim.

Indien het ongewenste gedrag en drank- of drugsmisbruik de spuigaten uitloopt, zal je werkgever je arbeidsovereenkomst mogelijk willen beëindigen. Er staan je werkgever dan, naast het sluiten van een eventuele vaststellingsovereenkomst, feitelijk twee arbeidsrechtelijke opties open. Een ontslag op staande voet of een ontbindingsprocedure bij de kantonrechter.

Ontslag op staande voet (bij drank of drugs)

Indien je wegens het innemen van drank of drugs ongewenst gedrag vertoont, kan dat een ontslag op staande voet rechtvaardigen. Het ‘overgeven aan dronkenschap’ wordt in artikel 7:678 BW expliciet als een dringende reden voor ontslag genoemd.

Indien de opzegging geschiedt vanwege een dringende reden, is het opzegverbod tijdens ziekte niet van toepassing (zie art. 7:670a lid 3 BW). De voor ontslag op staande voet vereiste 'verwijtbaarheid' is in dat geval volgens vaste rechtspraak van de Hoge Raad geen vereiste voor het aannemen van een dringende reden.

Ontbinding en ontslag (bij drank- of drugsmisbruik)

Indien je alcohol- of drugsmisbruik (mede) te wijten is aan een verslaving, zijn de mogelijkheden die je werkgever heeft om je via een ontbindingsprocedure te ontslaan (ontslag via de kantonrechter) zeer beperkt. Een verslaving aan alcohol of drugs wordt namelijk volgens de medische wetenschap als een chronische ziekte gezien. Zolang je korter dan twee jaar ‘arbeidsongeschikt’ bent, mag de rechter je arbeidsovereenkomst in principe dan ook niet ontbinden als het ontbindingsverzoek verband houdt met de onderliggende ziekte.

De vanaf 1 juli 2015 onder de Wwz gepubliceerde rechtspraak bevestigt het beeld dat indien eenmaal wordt aangenomen dat je lijdt aan een verslaving, ontbinding van de arbeidsovereenkomst vanwege alcohol- of drugsgebruik afstuit op het opzegverbod tijdens ziekte. Je hebt van je verslaving wel een onderbouwing nodig door een medisch specialist.

Opzegverbod bij alcohol- drugsverslaving

Op grond van artikel 7:671b BW mag een rechter het verzoek om ontbinding van de arbeidsovereenkomst dus slechts inwilligen indien geen van de opzegverboden uit artikel 7:670 BW gelden, behalve:

• indien het verzoek om ontbinding geen verband houdt met omstandigheden waarop die opzegverboden betrekking hebben; of
• er sprake is van omstandigheden die van dien aard zijn dat de arbeidsovereenkomst in het belang van de werknemer behoort te eindigen.

Het bovenstaande zal zich, zeker in het geval van een alcohol- of drugsverslaving, over het algemeen niet voordoen. Dat betekent dat zolang de ontslaggrond verband houdt met een verslaving, de arbeidsovereenkomst in principe niet mag worden ontbonden. Je moet je wel hebben beroepen op het opzegverbod.

n.b. Zelfs indien je je niet formeel ziek hebt gemeld, kan je blijkens een arrest van de Hoge Raad jezelf (ook gedurende de procedure) alsnog beroepen op het opzegverbod wegens ziekte (HR:2019:1234).

Voorkomen blijft nog altijd beter dan genezen!

Het is voor je werkgever niet makkelijk om je te ontslaan indien het ongewenste gedrag voorkomt uit een verslaving. Zorg echter dat jij niet in één van bovenstaande situaties terecht komt! Mocht je problemen hebben met alcohol of drugs en/of merken dat je werk lijdt onder overmatige inname, ga daarover dan met een deskundige in gesprek. Dat zou bijvoorbeeld de vertrouwenspersoon bij je werkgever kunnen zijn. Laat de situatie en je probleem niet verergeren.

Mocht er reeds een verstoorde arbeidsverhouding zijn ontstaan, neem dan contact met ons op voor een gratis advies over hoe je het beste met de situatie om kunt gaan.