Ontslag wegens disfunctioneren
Bij ontslag wegens onvoldoende functioneren (ontslaggrond D) verlies je je baan omdat je werkgever aantoont dat je ongeschikt bent voor je functie. Hier lees je wat disfunctioneren is, wanneer dat terecht is, welke ontslagprocedures er mogelijk zijn en welke stappen je kunt zetten als je vanwege disfunctioneren ontslagen wordt.
Wat is disfunctioneren?
In de volksmond staat disfunctioneren gelijk aan 'je werk niet goed doen'. Juridisch gezien is er sprake van onvoldoende functioneren als je werkgever kan aantonen dat je prestaties niet voldoen aan de verwachtingen of eisen die aan je functie worden gesteld. Onvoldoende functioneren kent echter vele verschijningsvormen en is meestal voor interpretatie vatbaar. Zo kan disfunctioneren blijken uit het niet kunnen meekomen met ontwikkelingen, niet kunnen (of willen) voldoen aan redelijke verzoeken, het maken van ruzie of plegen van diefstal. Disfunctioneren wordt dan ook in veel ontslagzaken aangevoerd als ontslagreden.
Wanneer is er sprake van disfunctioneren?
Je spreekt over onvoldoende functioneren (ook wel disfunctioneren / ongeschiktheid / onbekwaamheid genoemd) als je werkgever aan kan tonen dat je prestaties niet voldoen aan de verwachtingen of eisen die aan je functie gesteld mogen worden.
Voorbeelden van disfunctioneren
Ontslag is zelden zwart/wit en omdat veel vormen van kritiek op je functioneren subjectief zijn, wordt deze ontslagreden vaak gebruikt. Gelukkig mag je nooit zomaar ontslagen worden. Maar wanneer ben je juridisch nou ongeschikt voor je functie of presteer je ondermaats? Hieronder geven we een paar voorbeelden van aanleidingen die tot ontslag wegens onvoldoende functioneren kunnen leiden. Daarnaast sommen we op wanneer ontslag om disfunctioneren onterecht is.
✅ Mogelijk terecht ontslag
De volgende gedragingen kunnen aanleiding geven tot ontslag wegens disfunctioneren:
❌ Mogelijk onterecht ontslag
Ontslag wegens onvoldoende functioneren mag niet als dit wordt veroorzaakt door:
Procedures bij ontslag om disfunctioneren
Indien je werkgever je wil ontslaan wegens onvoldoende functioneren, zal deze daarvoor een ontslagprocedures moeten doorlopen. Diens keuze hangt af van jullie arbeidsverhouding en belangen. Ontslag met wederzijds goedvinden is het meest populair. Als die onderhandeling niet lukt, rest ontbinding via de kantonrechter op basis van de D-grond.
1.
Met wederzijds goedvinden
In de praktijk proberen werkgevers de bewerkelijke en duurdere gerechtelijke procedure te vermijden. Vaak zijn er nauwelijks gesprekken gevoerd of ontbreekt een steekhoudend ontslagdossier. Hoe kan je baas dan bewijzen dat deze er alles aan heeft gedaan om je ontslag te voorkomen? Je werkgever zal je liever een vaststellingsovereenkomst aanbieden om te kijken of ontslag met wederzijds goedvinden tot de mogelijkheden behoort. Jullie kunnen dan onderhandelen over de voorwaarden van het ontslag. Sommige werkgevers starten beide ontslagprocedures tegelijkertijd op om een rechtszaak als drukmiddel te gebruiken in de onderhandeling.
2.
Via de kantonrechter
Juridisch gezien kan je werkgever bij vermeend disfunctioneren een ontbindingsprocedure indienen bij de rechtbank. De kantonrechter zal dan toetsen of de arbeidsovereenkomst ontbonden mag worden. Een rechter zal daarvoor wel eisen dat er een onderbouwd ontslagdossier aanwezig is. Er dient namelijk aangetoond te worden dat er geen werkgerelateerde oorzaak ten grondslag ligt aan het onvoldoende functioneren, dat herplaatsing in een andere functie onmogelijk is gebleken en er een deugdelijk verbetertraject is doorlopen. Je moet namelijk herhaaldelijk de kans hebben gekregen om je disfunctioneren te verbeteren.
🤝 Ontslag met wederzijds goedvinden
Mijn werkgever wil me ontslaan met wederzijds goedvinden. Ik heb een vaststellingsovereenkomst of beëindigingsovereenkomst ontvangen. We gaan onderhandelen over mijn ontslagvoorwaarden.
Dit leer je over deze procedure:
- Wanneer mag wederzijds goedvinden?
- Kan ik mijn ontslag nog voorkomen?
- Kan mijn concurrentiebeding eruit?
- Heb ik recht op de transitievergoeding?
- Hoe verhoog ik mijn ontslagvergoeding?
- Hoe stel ik mijn WW-uitkering veilig?
⚖️ Ontslag via de kantonrechter
Mijn werkgever wil me ontslaan via de kantonrechter. Hij heeft daartoe één of meerdere ontslagredenen aangevoerd en een verzoekschrift ingediend. Ontslag met wederzijds goedvinden lijkt (nog) niet mogelijk.
Dit leer je over deze procedure:
- Wanneer mag ontslag via de rechter?
- Kan ik mijn ontslag nog voorkomen?
- Hoe beoordeelt de rechter het verzoek?
- Heb ik recht op een transitievergoeding?
- Kan mijn ontslagvergoeding hoger?
- Hoe stel ik mijn WW-uitkering veilig?
Voorbeeld uit de praktijk
Vaststellingsovereenkomst of verbetertraject bij disfunctioneren?
Over mr. Jos de Ridder Directeur
Het komt in de praktijk voor dat je door je werkgever gevraagd wordt om te kiezen tussen een vaststellingsovereenkomst of het verplicht volgen van een verbetertraject. Dat is altijd een lastige keuze, omdat de beschuldiging van (vermeend) disfunctioneren waarschijnlijk al tot een vertrouwensbreuk leidt. Hoe groot is de kans dat jullie arbeidsverhouding na het verbetertraject weer hersteld is? Het kiezen voor ontslag met wederzijds goedvinden is vaak voor beide partijen de beste optie. Je werkgever hoeft geen steekhoudend ontslagdossier aan de kantonrechter voor te leggen en ook niet te vrezen dat het ontbindingsverzoek nietig wordt verklaard (dan blijf je namelijk in dienst). Jij hebt een goede onderhandelingspositie, omdat een verbetertraject vaak 4 tot 6 maanden duurt. Dat biedt ruimte voor een nette ontslagvergoeding.
Gratis advies bij onvoldoende functioneren
Wil je werkgever je ontslaan wegens disfunctioneren? Onze ontslagjuristen leggen in duidelijke taal uit welke stappen je het beste kunt zetten omtrent je WW-uitkering, transitievergoeding en vaststellingsovereenkomst. Dat advies is gratis.
Bel nu met een jurist
Ons eerste advies is altijd gratis. Buiten openingstijden kun je een terugbelverzoek indienen of een e-mail sturen.
020-4689114 (gratis)
| Maandag - Vrijdag | 08:00 - 18:00 u |
| Zaterdag - Zondag | Alleen e-mail |
Wettelijke regels bij ontslag wegens disfunctioneren
Sinds de Wet Werk en Zekerheid (WWZ) in 2015 is ingevoerd, is in het Burgerlijk Wetboek vastgelegd wanneer je als werknemer ontslagen mag worden wegens disfunctioneren. Onvoldoende functioneren is sindsdien een wettelijke ontslaggrond die door een kantonrechter als volgt getoetst kan worden:
Onder redelijke grond wordt verstaan de ongeschiktheid van de werknemer tot het verrichten van de bedongen arbeid, anders dan ten gevolge van ziekte of gebreken van de werknemer, mits de werkgever de werknemer hiervan tijdig in kennis heeft gesteld en hem in voldoende mate in de gelegenheid heeft gesteld zijn functioneren te verbeteren en de ongeschiktheid niet het gevolg is van onvoldoende zorg van de werkgever voor scholing van de werknemer of voor de arbeidsomstandigheden van de werknemer.
Hoe bewijst je werkgever disfunctioneren?
Als je werkgever je wil ontslaan wegens onvoldoende functioneren (d-grond), dient deze dat zorgvuldig te onderbouwen. Daar is meer voor nodig dan een personeelsdossier met slechte beoordelingen. Je moet meermaals de kans hebben gehad om je vermeende disfunctioneren te verbeteren. Ook moet blijken dat een correct uitgevoerd verbetertraject je disfunctioneren niet heeft kunnen veranderen.
Slechte beoordeling
Ontslag wegens slechte beoordeling?
Je hebt eigenlijk altijd prima gefunctioneerd, maar opeens krijg je een slechte beoordeling. De kritiek op je functioneren is onterecht en je hebt het vermoeden dat je werkgever van je af probeert te komen. Wanneer is ontslag toegestaan?
Dossieropbouw
Ontslag door opbouw van een dossier?
Je vermoedt dat je werkgever je functioneren onvoldoende vindt en daarom een ontslagdossier aan het opbouwen is. Waar moet een personeelsdossier aan voldoen om het te kunnen gebruiken voor ontslag? Lees onze 6 tips voor werknemers.
Verbetertraject
Ontslag na mislukt verbetertraject?
Je werkgever beticht je van disfunctioneren en heeft aangegeven een verbetertraject te willen starten. Is een verbeterplan verplicht of kun je beter bezwaar maken? Voorkom ontslag met behulp van onze tips (voor medewerkers).
Tip: Stel jezelf de volgende vragen om te checken of ontslag wegens disfunctioneren is toegestaan.
Zijn mijn functie-eisen helder omschreven?
Als je werkgever van mening is dat je ongeschikt bent voor uitoefening van je functie, is het van belang om eerst die functie-eisen onder de loep te nemen. Als het goed is wordt daarin duidelijk beschreven wat er van jou verwacht wordt, welke taken je hebt en wat je verantwoordelijkheden zijn. Ontbreken ze of zijn ze erg summier? Dan wordt het voor je werkgever op zijn zachtst gezegd een uitdaging om je wegens onvoldoende functioneren te ontslaan. Als je nooit verteld is wat je precies moet doen of wat er van je verwacht wordt, is het erg lastig om daaraan te voldoen.
Zijn mij passende werkomstandigheden geboden?
Om je functie naar behoren uit te kunnen oefenen, zal je werkgever voor de juiste kaders moeten zorgen. Hiermee doelen we op het feit dat je werkomgeving, werkomstandigheden en middelen dusdanig georganiseerd dienen te zijn, dat je je werk naar behoren kunt verrichten. Als je software, hardware of andere bedrijfsmiddelen nodig hebt maar die je niet ter hand worden gesteld, kun je je werk natuurlijk niet goed doen.
Zijn er concrete en haalbare doelstellingen geformuleerd?
Voor sommige functies is het gangbaar om met doelstellingen te werken. Dat gebeurt veel in commerciële functies, maar ook bij banen waarin je werk goed meetbaar is. Er zijn vaak voorwaarden gekoppeld aan het al dan niet behalen van die doelstellingen. Een bonusregeling is het meest voor de hand liggende voorbeeld. Maar wat gebeurt er nou als je de (gezamenlijk bepaalde) doelstellingen niet haalt en je niet naar verwachting presteert? Het is dan belangrijk om te kijken hoe vaak (of hoe lang) dit gebeurt en of je de kans hebt gekregen om je prestaties te verbeteren. Als het niet verbetert of je niet meewerkt aan verbetering, dan kun je ontslagen worden wegens onvoldoende functioneren. Je werkgever zou je (vrijwillig) aan een assessment kunnen laten deelnemen, om de uitslag hiervan mee te laten wegen in het ontslagdossier. Als het niet behalen van je doelstellingen veroorzaakt wordt door externe factoren, kunnen ze jou natuurlijk niet aangerekend worden.
Is er een onderbouwd ontslagdossier aangelegd?
Aan een succesvol ontslag wegens onvoldoende functioneren zal een onderbouwd ontslagdossier ten grondslag moeten liggen. De kantonrechter stelt namelijk hoge eisen aan het aantoonbaar maken van ondermaats functioneren. Een goed ontslagdossier bevat verslagen van functionerings- of beoordelingsgesprekken, e-mails, briefwisselingen en memo’s als bewijsmateriaal. Veel werkgevers hebben echter geen tijd of zin om een goed ontslagdossier op te bouwen. En mocht het al aanwezig zijn, dan zijn er vaak essentiële stappen overgeslagen om ontslag wegens onvoldoende functioneren af te kunnen dwingen. Dat neemt niet weg dat werkgevers het niet gewoon proberen. Realiseer je dat je erg sterk staat als een ontslagdossier incompleet is of ontbreekt.
Heb ik een verbetertraject doorlopen?
In het geval je niet naar de maatstaven van je werkgever presteert, zal deze je daarvan op (tijdig en herhaaldelijk) op de hoogte moeten stellen. Je baas zal je ook in de gelegenheid moeten stellen om je functioneren te verbeteren. Vaak wordt daarvoor een verbetertraject (ook wel verbeterplan genoemd) opgesteld waarin je gezamenlijk uitschrijft op welke punten verbetering noodzakelijk is, wat daarvoor nodig is (middelen, scholing) en hoeveel tijd je daarvoor krijgt. Na afloop zal een evaluatie plaatsvinden. Als onvoldoende functioneren nooit ter sprake is gekomen, hoef je niet akkoord te gaan met het doorlopen van een verbetertraject. In andere gevallen raden we je aan om hier wel aan mee te werken, maar wel scherp te kijken naar de inhoud en haalbaarheid van de verbeterpunten. Ze dienen specifiek, meetbaar, acceptabel, realistisch en tijdgebonden (SMART) te zijn.
Disfunctioneren en transitievergoeding
Je hebt als werknemer of ambtenaar sinds 2020 recht op een transitievergoeding als je werkgever het initiatief tot ontslag neemt óf je tijdelijke contract niet verlengt. Ook verlies van arbeidsuren kunnen recht geven op een gedeeltelijke transitievergoeding.
De transitievergoeding in 2024
De hoogte van je transitievergoeding is afhankelijk van de duur van je dienstverband en de hoogte van je bruto maandsalaris. Voor iedere werknemer of ambtenaar geldt een opbouw van éénderde maandsalaris per dienstjaar. De transitievergoeding bedraagt in 2024 maximaal € 94.000 bruto, tenzij je jaarsalaris hoger is dan dat bedrag. In dat geval heb je recht op maximaal één bruto jaarsalaris. Hier lees je alles over de transitievergoeding in 2024.
Bereken zelf je transitievergoeding
Met behulp van onze transitiecalculator bereken je in 15 seconden gratis de hoogte van je wettelijke transitievergoeding. Wist je dat je uiteindelijke ontslagvergoeding na onderhandeling nog veel hoger kan uitpakken dan de wettelijke transitievergoeding?
Billijke vergoeding bij disfunctioneren
Indien een kantonrechter het ontbindingsverzoek van je werkgever afwijst, zal jullie arbeidsverhouding daar niet beter op worden. Een rechter kan zelfs oordelen dat die verstoorde arbeidsverhouding in ernstige mate aan je werkgever te wijten is. Dat geeft jou de mogelijkheid om ontslag te nemen wegens verstoorde arbeidsverhoudingen. Daarmee maak je naast de transitievergoeding ook aanspraak op een billijke vergoeding. De hoogte van de billijke vergoeding wordt vaak berekend aan de hand van hoe lang je arbeidsovereenkomst had voortgeduurd indien je werkgever wel correct zou hebben gehandeld.
Disfunctioneren en WW-uitkering
Als je ontslagen wordt wegens onvoldoende functioneren, heb je meestal recht op WW. De ingezette ontslagprocedure en eventuele verwijtbaarheid zijn daar van invloed op. Hier lees je welke voorwaarden het UWV stelt aan het recht op een WW-uitkering.
Wanneer heb je recht op WW bij disfunctioneren?
Je hebt na ontslag wegens onvoldoende functioneren recht op een WW-uitkering als je werkloos raakt vanuit een dienstverband en aan de volgende voorwaarden voldoet:
Er zijn uitzonderingen waarmee je zelfs zonder aan bovenstaande voorwaarden te voldoen, alsnog recht hebt op een WW-uitkering.
Uitgebreide voorwaarden die het UWV stelt aan de WW-uitkering vind je op Ik word werkloos. Je vindt daar onder meer het Stappenplan WW waarin overzichtelijk is opgenomen wanneer je iets moet regelen rondom je WW-aanvraag. Op onderstaande pagina's lees je meer over het recht op een WW-uitkering en waar je aan moet denken als je met wederzijds goedvinden (met een vaststellingsovereenkomst) wordt ontslagen.
Recht op WW-uitkering bij ontslag
Als je op initiatief van je werkgever werkloos raakt vanuit een dienstverband, heb je in de basis recht op een WW-uitkering. Hier lees je welke voorwaarden het UWV stelt om in aanmerking te komen voor WW.
Vaststellingsovereenkomst en WW
Als je ontslagen wordt met wederzijds goedvinden, zul je een vaststellingsovereenkomst tekenen. Indien die voldoet aan de eisen die het UWV stelt, kom je in aanmerking voor een WW-uitkering. Maar dat gaat nog wel eens mis.
Gratis juridische hulp bij ontslag wegens disfunctioneren
Onze arbeidsrechtjuristen zijn er voor jou! Vertel ons telefonisch over je ontslagsituatie, dan kunnen we het snelst beoordelen wat in jouw geval verstandig is. Dat kost je niets, want ons eerste advies is altijd gratis.
Over mr. Jos de Ridder Directeur
020-4689114 (gratis)
| Dag | Openingstijden | Bereikbaarheid |
|---|---|---|
| Maandag-Vrijdag | 08:00 - 18:00 u | Telefoon / Mail |
| Zaterdag-Zondag | Op afspraak |