👞 Ontslag op staande voet
Je werkgever ontslaat je op staande voet. We leggen uit wat ontslag op staande voet is, hoe het zit met je WW-uitkering en je transitievergoeding. Verder geven we tips over de stappen die je het beste kunt zetten om geen rechten te verliezen én zelfs betere ontslagvoorwaarden bedingt.
Wat is ontslag op staande voet?
Ontslag op staande voet is de meest drastische maatregel die een werkgever kan nemen om een medewerker te ontslaan. Het betreft namelijk een opzegging van de arbeidsovereenkomst met onmiddellijke ingang (dus zonder opzegtermijn). Je hebt dus per direct geen recht meer hebt op loon.
Ontslag op staande voet wordt ook wel stante pede ontslag genoemd.
Wanneer mag ontslag op staande voet?
Mag ontslag op staande voet?
Vanwege de ernstige gevolgen die een ontslag op staande voet met zich meebrengt, is het gebonden aan een aantal strikte voorwaarden.
- Er moet een dringende reden zijn;
- Het ontslag moet onverwijld gegeven worden;
- De dringende reden moet je onverwijld medegedeeld worden.
Als één van bovenstaande voorwaarden niet van toepassing is, is je ontslag vernietigbaar. Je kunt je ontslag dan bij de kantonrechter aanvechten.
Wat zijn dringende redenen?
Dringende redenen die ontslag op staande voet mogelijk maken, zijn ernstig verwijtbare gedragingen die het een werkgever onmogelijk maken om een arbeidsovereenkomst te laten voorbestaan.
- Diefstal of verduistering;
- Mishandeling of grove belediging;
- Werkweigering.
Per geval zullen alle omstandigheden meegewogen moeten worden om te bepalen of er sprake is van een dringende reden.
Het onverwijld geven van ontslag
Het onverwijld geven van ontslag houdt in dat je werkgever direct na het incident of de verwijtbare gedraging moet overgaan tot ontslag. Die kan dat niet een paar dagen laten rusten, tenzij deze je op non-actief stelt. Je werkgever zal dan moeten aangeven je gedrag te onderzoeken om vast te kunnen stellen dat er inderdaad sprake is van een ernstige reden. Verder zal de dringende reden je onverwijld moeten worden medegedeeld. Je hebt er namelijk recht op om te weten waarom je op staande voet ontslagen wordt. Pas als je dit weet, stelt dit je in staat om je hiertegen te verweren.
WW-uitkering en ontslagvergoeding
De financiële gevolgen bij ontslag op staande voet dat niet wordt aangevochten zijn groot. Buiten het feit dat je salaris per direct wordt stopgezet, verlies je het recht op een WW-uitkering en een eventuele transitievergoeding.
❌ Geen recht op WW
Bij een terecht en correct gegeven ontslag op staande voet ben je verwijtbaar werkloos. Aangezien daarmee is aangetoond dat je zelf schuldig bent aan je ontslag, zal je beroep op de sociale zekerheid vrijwel altijd worden afgewezen. Daarmee heb je dus het recht op een WW-uitkering verspeeld. Je kunt wel terugvallen op een bijstandsuitkering ter hoogte van € 1.196 (2024) voor een alleenstaande. Om voor een bijstandsuitkering in aanmerking te komen, zul je bovendien eerst je huis of spaargeld moeten 'opeten'.
❌ Geen recht op vergoeding
Ook hierbij geldt dat je bij een terecht en correct gegeven ontslag op staande voet geen aanspraak kunt maken op een transitievergoeding. Het is wel zo dat een rechter zou kunnen bepalen dat je toch (een gedeelte van) dient te ontvangen, bijvoorbeeld als er zwaarwegende persoonlijke omstandigheden van toepassing zijn.
Tips bij ontslag op staande voet
Als je werkgever je op staande voet wil ontslaan, kunnen de volgende tips je ontslagprocedure bemoeilijken of je helpen om een beter ontslagvoorstel te realiseren.
1. Onderteken niets
Kom direct in actie als je op staande voet ontslagen wordt. Onderteken niets, maar vraag om een schriftelijke ontslagbrief (met daarop vermeld de dringende ontslagreden). Stem nergens mee in en onderteken niets. Je loopt het risico dat je rechten verspeelt en daar later niet meer op terug kunt komen. Dit kan gevolgen hebben voor je recht op een WW-uitkering.
2. Protesteer en blijf beschikbaar voor werk
Als je werkgever iets meer tijd nodig heeft om de dringende reden te onderzoeken, kan deze je op non-actief stellen. Je loon wordt dan doorbetaald, maar je hoeft niet meer te werken. Protesteer hiertegen en blijf beschikbaar voor het uitvoeren van je werk, zodat het niet lijkt alsof je verwijtbaar bent en je (in het geval van onterecht ontslag) naderhand aanspraak kunt blijven maken op je loon.
3. Reageer vanaf heden schriftelijk
Reageer vanaf de aanzegging van je ontslag schriftelijk op belangrijke zaken (zeker over je functioneren). Als je in eerste instantie mondeling reageert, bevestig dit dan naderhand per e-mail of middels aangetekende brief.
4. Lever geen bedrijfseigendommen in
Lever niet te snel je auto, computer of telefoon in, want zolang je in dienst bent zul je die nodig hebben voor het uitoefenen van je functie. Als je ze direct inlevert, kan je werkgever beargumenteren dat je door die handeling je verwijtbaarheid erkent en verkapt hebt ingestemd met je ontslag op staande voet.
5. Ga op zoek naar ander werk
Ontslag op staande voet betekent dat je met onmiddellijke ingang geen recht meer hebt op loon. Als je ontslag terecht is, kom je ook niet in aanmerking voor een WW-uitkering. Het is daarom verstandig om direct op zoek te gaan naar ander werk. Je kunt jezelf als werkzoekende inschrijven bij het UWV. Zelfs als je ontslag teruggedraaid kan worden, is de kans groot dat je werksituatie behoorlijk verziekt is.
6. Vraag een WW- of bijstandsuitkering aan
Onderzoek eerst (het liefst in samenspraak met een jurist) of het omzetten naar ontslag met wederzijds goedvinden nog mogelijk is. Via een vaststellingsovereenkomst kun je namelijk op een veel prettigere manier afscheid nemen. Lukt dat niet? Vraag dan binnen één week na je ontslag op staande voet een WW-uitkering aan bij het UWV. Als je ontslag na overleg of tussenkomst van een jurist toch ingetrokken wordt (en je je baan en achterstallig salaris terugkrijgt), dan zul je ontvangen uitkeringsgelden natuurlijk wel moeten terugbetalen. Dat geldt overigens ook als je wèl terecht op staande voet ontslagen wordt. Het UWV maakt alleen een uitzondering als ze oordeelt dat je niet verwijtbaar werkloos bent.
Indien je geen WW-uitkering krijgt en je partner geen inkomen heeft, dan kun je een bijstandsuitkering aanvragen. Het UWV stuurt je aanvraag ter behandeling door naar je gemeente.
7. Win tijdig juridisch advies in
Zorg dat je snel advies inwint en bijgestaan wordt door een arbeidsrechtjurist. Ook als je werkgever je (nog) niets schriftelijk heeft bevestigd, kun je protesteren tegen je ontslag op staande voet. Je zult dit wel binnen twee maanden moeten doen, want na die periode heb je geen juridische mogelijkheden meer om je ontslag bij de kantonrechter aan te vechten. Als je wilt dat één van onze arbeidsjuristen toetst of je ontslag terecht is, onderzoekt of het ongedaan gemaakt kan worden of je begeleidt om de beste voorwaarden te bedingen, vraag dan om gratis advies bij ontslag.
Verweer bij ontslag op staande voet
Ontslag op staande voet wordt vaak eerst mondeling gegeven, gevolgd door een schriftelijke bevestiging. Je arbeidsovereenkomst eindigt direct, want toestemming van het UWV of de kantonrechter is niet nodig.
Als je het niet eens bent met je ontslag op staande voet, dan kun je binnen twee maanden bij de kantonrechter bezwaar aantekenen. Vanwege het spoedeisende karakter, gebeurt dat vaak middels een kort geding. Je kunt de rechter vragen om de arbeidsovereenkomst te herstellen, een vordering indienen voor doorbetaling van je loon of vragen om een billijke vergoeding.
Procedure kort geding
- Je start een kort geding met een dagvaarding. Een gerechtsdeurwaarder kan deze schrijven, uitreiken aan je werkgever en indienen bij de kantonrechter. Hierin onderbouw je grondig waarom je ontslag onterecht is. Behandeling start binnen 4 weken;
- Je werkgever kan zich vooraf verweren middels een tegenvordering. Hierin kan deze aangeven waarom het ontslag wel degelijk terecht is;
- De rechtbank plant een rechtszitting zodat de dagvaarding mondeling behandeld kan worden. Jullie krijgen de mogelijkheid op elkaar te reageren (hoor- en wederhoor) en de rechter stelt ook vragen;
- De rechter probeert tijdens het kort geding tot een oplossing te komen. Dat kan resulteren in een bindende schikking, mediation of uitspraak. Als dat niet direct lukt, doet de rechter binnen 14 dagen uitspraak (vonnis).
Uitspraak (vonnis)
Schikking - Tijdens de rechtszaak kunnen zowel jij, je werkgever als de kantonrechter een schikking voorstellen. Als dat lijkt te lukken, krijgen jullie gedurende de zitting of na een bepaalde termijn de mogelijkheid om de ontslagafspraken vast te leggen. Die afspraak is bindend en wordt vastgelegd in een proces-verbaal. Jullie tekenen en ontvangen een kopie.
Uitspraak - Als duidelijk wordt dat jullie er samen niet uit komen, zal de rechter uitspraak doen. Soms hoor je direct of je arbeidsovereenkomst eindigt of hersteld dient te worden. Het kan zijn dat de kosten van de in het gelijk gestelde partij vergoed moeten worden. Beide partijen ontvangen altijd een schriftelijke beschikking binnen twee weken na de zitting.
Vragen over ontslag op staande voet
Wat zijn dringende redenen voor ontslag op staande voet?
Er staan veel dringende reden als voorbeeld in de wet, maar ze zijn niet limitatief. Denk aan redenen als:
- Je begaat een misdrijf, zoals diefstal, mishandeling of mishandeling van een collega;
- Je beschadigt eigendommen van je bedrijf;
- Je brengt je collega's of anderen in gevaar;
- Je gedraagt je niet volgens de regels;
- Je maakt geheimen bekend;
- Je weigert werk of blijft zonder goede reden weg.
Hier lees je meer over dringende redenen bij ontslag.
Wat moet ik doen als ik op non-actief wordt gesteld?
Je werkgever zal je ontslag op staande voet direct moeten geven en kan daar niet lang mee wachten. Als je baas iets meer tijd nodig heeft om de dringende reden te onderzoeken, kan deze je op non-actief stellen. Je loon wordt dan doorbetaald, maar je hoeft niet meer te werken. Protesteer hier wel tegen en blijf beschikbaar voor het uitvoeren van je werk, zodat het niet lijkt alsof je verwijtbaar bent en je (in het geval van onterecht ontslag) naderhand aanspraak kunt blijven maken op je loon.
Kan ik op staande voet ontslagen worden als ik zwanger ben?
Ja, dat kan. Hoewel er een opzegverbod geldt tijdens zwangerschap, geldt dat niet bij ontslag op staande voet. Je werkgever zal uiteraard wel een dringende reden moeten hebben.
Juridisch advies bij ontslag op staande voet
Onze arbeidsrechtjuristen zijn er voor jou! Vertel ons telefonisch over je ontslagsituatie, dan kunnen we het snelst beoordelen wat in jouw geval verstandig is. Dat kost je niets, want ons eerste advies is altijd gratis.