📂 Dossieropbouw en ontslag
Je verwacht (of weet) dat je werkgever een dossier over je functioneren opbouwt. Dossieropbouw heeft een negatieve lading, terwijl dat eigenlijk onterecht is. Wat is het precies? Kan dossiervorming disfunctioneren of ontslag voorkomen? Deze pagina is bedoeld voor medewerkers die te maken hebben met disfunctioneren.
Wat is dossieropbouw?
Dossieropbouw is in arbeidsrechtelijke zin de samenvattende term voor het schriftelijk vastleggen van gesprekken, afspraken, instructies, beoordelingen en waarschuwingen met betrekking tot een medewerker. Vroeger was dat een dikke map met papier, maar tegenwoordig is dat meestal een softwarepakket. Er zijn voor werkgevers verschillende redenen aan te voeren waarom het van belang is om personeelsdossiers aan te leggen. We noemen een aantal voordelen.
Dossieropbouw past bij goed werkgeverschap
Hoewel er geen wettelijke verplichting bestaat tot het schriftelijk vastleggen van bovenstaande gebeurtenissen, bestaat er wel een wettelijke bepaling die stelt dat een werkgever zich dient te gedragen als 'goed werkgever' (artikel 7:611 BW). Dit artikel wordt door kantonrechters uitgelegd als de verwachting dat een werkgever zich ten opzichte van haar medewerkers professioneel en zorgvuldig dient te gedragen. Schriftelijke communicatie richting werknemers over belangrijke zaken is daar een uitwerking van.
Dossieropbouw schept duidelijkheid
Met behulp van een personeelsdossier kan werknemers duidelijk gemaakt worden wat er van hen verwacht wordt. Daarbij kan gedacht worden aan een personeelshandboek of een document waarin (on)gewenste gedragsregels staan beschreven. Dossieropbouw voorkomt verrassingen en bevordert de gelijke behandeling van medewerkers. De kans op miscommunicatie of pijnlijke discussies over gedrag wordt kleiner als geldende normen en afspraken op papier staan en voor de gehele organisatie toegankelijk zijn (bijvoorbeeld via intranet).
Dossieropbouw is nodig voor ontslag
Indien een werkgever je wil ontslaan, dan is sinds de invoering van de Wet werk en zekerheid in 2015 een dossier waaruit je disfunctioneren blijkt een noodzakelijkheid. Een kantonrechter zal dit dossier willen inzien om te beoordelen of je werkgever kan aantonen dat je prestaties niet voldoen aan de verwachten of eisen die aan je functie worden gesteld. Daarnaast dient er aan alle voorwaarden te zijn voldaan om een ontslagverzoek toegewezen te krijgen. Zo zul je tijdig op de hoogte gesteld moeten zijn van je gebreken, moet je in een verbetertraject voldoende tijd gekregen hebben om je functioneren te verbeteren en dient je ondersteuning of scholing aangeboden te zijn. Bij onvoldoende dossieropbouw of het ontbreken van een (ontslag)dossier, is ontslag wegens disfunctioneren via de kantonrechter vrijwel kansloos.
Kun je zonder een goed opgebouwd dossier dan helemaal nooit ontslagen worden? Zeker wel, maar dan wordt je dienstverband bijvoorbeeld ontbonden wegens een verstoorde arbeidsrelatie. Voor een werknemer resulteert dat veelal in een hogere ontslagvergoeding en soms zelfs in een billijke vergoeding.
Gratis advies bij dossieropbouw
Wordt er een ontslagdossier opgebouwd wegens disfunctioneren? Onze arbeidsjuristen leggen in duidelijke taal uit waar je aan toe bent ten aanzien van je transitievergoeding en WW-uitkering. Dat advies is gratis.
Bel nu met een jurist
Ons eerste advies is altijd gratis. Buiten openingstijden kun je een terugbelverzoek indienen of een e-mail sturen.
020-4689114 (gratis)
Maandag - Donderdag | 08:00 - 21:00 u |
Vrijdag | 08:00 - 20:00 u |
Zaterdag - Zondag | Alleen e-mail |
De inhoud van een ontslagdossier
Indien je werkgever van plan is om je te ontslaan, is de kans groot dat je personeelsdossier daar de basis voor vormt. Het gedeelte dat wordt ingericht om je ontslag voor te bereiden, wordt ook wel je ontslagdossier genoemd.
Als je vermoed of weet dat je werkgever een ontslagdossier opbouwt, is het nuttig om te begrijpen wat daarin verzameld wordt. Misschien kun je het opbouwen wat moeilijker maken. Uiteraard is het nog beter als je in staat bent om je gedrag of prestaties aan te passen aan de eisen of wensen die aan je functie gesteld worden.
Disfunctioneren in dossier
In je ontslagdossier worden schriftelijke bewijsstukken van je disfunctioneren, fouten en tekortkomingen verzameld, zodat die in een ontslagprocedure kunnen worden gebruikt. Vaak zijn dit gespreksverslagen, maar het kunnen ook e-mails, appjes of interne memo's zijn.
- Verslagen van doelstellingengesprekken;
- Verslagen van functioneringsgesprekken;
- Verslagen van beoordelingsgesprekken;
- Verstuurde e-mails;
- Verstuurde WhatsApp-berichten;
- Geschreven memo's;
- Verklaringen van collega's;
- Ingediende klachten van klanten.
Verbetertraject in dossier
Als je ontslagdossier aan de kantonrechter voorgelegd wordt, wil deze terugzien dat je werkgever er alles aan gedaan heeft om je gedrag te verbeteren en je aan het werk te houden, onder meer door het aanbieden van een verbetertraject. Aanvullingen kunnen zijn:
- Aangeboden verbetertraject;
- Verbeterplan;
- Coachingsverslag;
- Bewijs van gevolgde training;
- Tussentijdse evaluaties;
- Disciplinaire maatregelen;
- Verklaringen;
- Foto's.
Je dossier en de ontslagprocedure
Als je werkgever ervan overtuigd is dat uit je ontslagdossier blijkt dat van hem onmogelijk gevraagd kan worden je arbeidsovereenkomst te laten voortduren, dan ligt het voor de hand dat deze kiest voor ontslag via de kantonrechter.
Om een kantonrechter ervan te overtuigen dat ontslag wegens disfunctioneren terecht is, zal uit het opgebouwde dossier moeten blijken dat je:
- ongeschikt bent tot het uitoefenen van je functie en dat niet wordt veroorzaakt door ziekte, privéomstandigheden of gebreken (arbeidsomstandigheden, economische situatie, etc.);
- tijdig door je werkgever op de hoogte bent gesteld van je disfunctioneren;
- voldoende kans hebt gehad om je functioneren te verbeteren (tussentijds evaluaties, aangepaste doelstellingen, scholing, verbetertraject, etc.);
- niet herplaatst kan worden in een andere (passende) functie.
Pas als aan al deze voorwaarden is voldaan, zou je ontslag wegens disfunctioneren goedgekeurd kunnen worden. Uit jurisprudentie blijkt echter regelmatig dat zelfs indien een werkgever uitstekend zijn best heeft gedaan om je functioneren aan te pakken, het ontbindingsverzoek alsnog op kleinigheden mis kan lopen. Bijvoorbeeld als de kritiekpunten te vaag zijn omschreven of je werkgever de relatie ernstig heeft laten verstoren. In dat geval blijf je gewoon in dienst en kan je zelfs een billijke vergoeding worden toegewezen.
Ontslag met wederzijds goedvinden
De praktijk is weerbarstig. We zien namelijk vaak dat een ontslagdossier incompleet is of volledig ontbreekt. Bovendien gaan veel werkgevers deze bewerkelijke (en meestal duurdere) procedure graag uit de weg. Het alternatief is het aanbieden van een vaststellingsovereenkomst om tot ontslag met wederzijds goedvinden te komen. Onze ervaring leert dat je met wederzijds goedvinden sneller en op betere voet uit elkaar gaat.
Mijn werkgever wil me ontslaan via de kantonrechter. Hij heeft daartoe één of meerdere ontslagredenen aangevoerd en een verzoekschrift ingediend. Ontslag met wederzijds goedvinden lijkt (nog) niet mogelijk.
Dit leer je over deze procedure:
- Wanneer mag ontslag via de rechter?
- Kan ik mijn ontslag nog voorkomen?
- Hoe beoordeelt de rechter het verzoek?
- Heb ik recht op een transitievergoeding?
- Kan mijn ontslagvergoeding hoger?
- Hoe stel ik mijn WW-uitkering veilig?
Mijn werkgever wil me ontslaan met wederzijds goedvinden. Ik heb een vaststellingsovereenkomst of beëindigingsovereenkomst ontvangen. We gaan onderhandelen over mijn ontslagvoorwaarden.
Dit leer je over deze procedure:
- Wanneer mag wederzijds goedvinden?
- Kan ik mijn ontslag nog voorkomen?
- Kan mijn concurrentiebeding eruit?
- Heb ik recht op de transitievergoeding?
- Hoe verhoog ik mijn ontslagvergoeding?
- Hoe stel ik mijn WW-uitkering veilig?
Tips bij dossieropbouw
Hieronder geven we tips die bruikbaar zijn als je werkgever bezig is met het uitbreiden van je personeelsdossier of opbouwen van je ontslagdossier.
1. Blijf (of ga) voldoende presteren
Als ontslag dreigt, maar je wel wilt blijven werken, probeer dan (weer) met volle inzet door te werken. Als je steken laat vallen, zullen die worden vermeld in je dossier. Als je er onverwacht een schepje bovenop doet, brengt dat je werkgever misschien aan het twijfelen. De motivatie van je leidinggevende om je te ontslaan, zal ook lastiger te verdedigen worden.
2. Blijf (of wordt) constructief
Zorg ervoor dat je op positieve wijze in gesprek blijft met je werkgever en je niet negatief uitlaat. Dat kan wel degelijk invloed hebben op beslissingen van je leidinggevende en negatieve feedback van collega's voorkomen. Als er een verbetertraject wordt voorgesteld, ga er dan niet op voorhand vanuit dat dit zinloos is. In de helft van de gevallen pakt zo'n aanpak positief uit, omdat je zelf veel invloed op hebt. Wees constructief, kom met voorstellen en creatieve oplossingen. Probeer, hoe moeilijk dat soms ook is, je te verplaatsen in het belang van je werkgever.
3. Reageer tijdig en schriftelijk
Terechte kritiek op je functioneren kun je het beste ter harte nemen en aanpakken in een verbetertraject. Daar zou je tenslotte ook ècht van kunnen leren. Je hoeft echter niet klakkeloos te accepteren dat je om een kleinigheid in een verbetertraject wordt gezet, met uitzicht op naderend ontslag. Het is van belang dat je tijdig en bij voorkeur schriftelijk reageert (mag per e-mail) op eventuele onterechte kritiek. Doe dat op redelijke toon en laat blijken dat je beschikt over voldoende zelfinzicht. Je zou bijvoorbeeld bezwaar kunnen maken als je werk niet aansluit bij je vaardigheden, als je merkt dat je leidinggevende een vooringenomen standpunt heeft of je te weinig tijd krijgt om je te verbeteren. Blijf niet roepen dat alles onzin is, want daarmee zou je zelfreflectie betwist kunnen worden. Het is goed om te weten dat je ook 'onder protest' kunt instemmen met een verbetertraject.
4. Teken gespreksverslagen 'voor gezien'
Hopelijk zitten er weinig of geen negatieve gespreksverslagen van je ontslagdossier. Als die gesprekken nu 'opeens' gevoerd worden, probeer ze dan zo positief mogelijk uit te laten pakken. Staat er onterechte kritiek in? Geef dan aan dat je het daar niet mee eens bent. Je bent niet verplicht om gespreksverslagen te accorderen, maar kunt deze ook 'voor gezien' tekenen. Maak daar gebruik van.
5. Zoek bewijs voor goede prestaties
Ter voorbereiding op een ontslagprocedure, doe je er goed aan om op zoek te gaan naar schriftelijk bewijs van goede prestaties uit het verleden. Kijk of je notities, brieven, e-mails of WhatsApp-berichten kunt vinden van collega's, leveranciers, klanten of je leidinggevende(n). Een persoonlijke brief van de directie om je voor de jaarwisseling te bedanken voor je inzet, maakt je positie sterker.
6. Win juridisch advies in
Meestal is de positie van een werkgever veel minder sterk dan deze doet vermoeden. Bijvoorbeeld omdat je voorheen altijd goede beoordelingen hebt gekregen, er vage verbeterpunten zijn opgenomen of de gevolgen van het niet voldoen aan het verbeterplan niet zijn omschreven. Een ontslagjurist kan dat in korte tijd uitzoeken en uitleggen. Als je werkgever begrijpt dat het verbetertraject ontoereikend is geweest en een ontslagprocedure nog maanden in beslag kan nemen (met onzekere uitkomst), is er vaak wel de bereidheid om een nette ontslagregeling aan te bieden. Via ontslag met wederzijds goedvinden kunnen we vaak vrijstelling van werk bedingen en zorgen voor een riante ontslagvergoeding.
Juridische hulp bij dossieropbouw
Onze arbeidsrechtjuristen zijn er voor jou! Vertel ons telefonisch over je ontslagsituatie, dan kunnen we het snelst beoordelen wat in jouw geval verstandig is. Dat kost je niets, want ons eerste advies is altijd gratis.